زلزله سي‌سخت 99/11/29 و مديريت بحران در زمستان
مهدي زارع
زلزله 29/11/99 سي‌سخت كهگيلويه و بويراحمد كه در ساعت 22:05 شامگاه رخ داد. كانون درست در مجاورت شهر سي‌سخت قرار داشت و در پهنه نسبتا وسيعي از شيراز تا استان خوزستان و بخش‌هايي از لرستان حس شد. گسل مسبب به نظر مي‌رسد كه قطعه فرعي و فشاري گسله سي‌سخت با طول حدود 90 كيلومتر از سامانه گسله كازرون و در شمال دنا با 140 طول كيلومتر است. سامانه گسلي مزبور در شمال خودراندگي اصلي زاگرس را در منطقه بروجن قطع مي‌كند. گسل دنا يك گسل پي سنگي با سازوكار فشاري و امتداد لغز است. از سوي هلال‌احمر روز سي بهمن يك‌هزارو ۸۰۰ تخته چادر امدادي بين مردم زلزله‌زده سي‌سخت و روستاهاي شهرستان دنا توزيع شد. مسوولان در فرداي حادثه (پنجشنبه 30/11/99) ۲ كمپ اسكان براي زلزله‌زدگان راه‌اندازي كردند، اما اين كمپ‌ها با استقبال مردم روبه‌رو نشد و خالي ماند. كسي كشته نشد ولي منازل مردم آسيب جدي و وسايل درون ساختمان‌ها نيز صدمات زيادي ديد. ازدحام در كمپ‌ها خطر شيوع ويروس كرونا را افزايش مي‌دهد. چادرهاي هلال‌احمر را در يك مكان واحد برپا مي‌كنند، اما مردم ترجيح مي‌دهند چادر در محل منزل‌شان مستقر باشند تا به اموال‌شان نزديك باشند. تعطيلي تمامي نانوايي‌ها، سوپرماركت‌ها و فروشگاه‌ها در روزهاي اوليه بعد از زلزله تهيه نيازهاي اوليه را مشكل‌تر كرده است. روز دوم برآورد شدكه يك‌هزار تخته چادر ديگر براي مردم زلزله‌زده نياز است، ولي استقرار در چادر در اين هواي سرد زمستان بسيار مشكل است. هلال‌احمر در روز اول بعد از حادثه يك‌هزارو ۲۰۰ بسته غذاي نيز بين مردم زلزله‌زده توزيع كرد. 6 هزار پرس غذاي گرم نيز روز شنبه 2 اسفند 99 توزيع شد. شيوع ويروس كرونا و محدوديت‌هاي بهداشتي، كار امدادرساني و توزيع اين غذاها را مشكل كرده است.
شهر سي‌سخت در سرشماري سال 95 حدود هشت هزار نفر جمعيت داشت. سي‌سخت در ۳۵ كيلومتري غرب ياسوج قرار دارد. ۷۸ روستاي شهرستان دنا در زلزله خسارت جدي ديده‌اند و ۶۳ نفر مصدوم شدند. روستاهاي شهرستان سميرم واقع در شرق پهنه زلزله‌زده و در استان اصفهان نيز در اين زلزله آسيب ديدند. اين شهرستان نيز منطقه‌اي سردسير است. استقرار مردم در مكان امن و بهداشتي و بلافاصله ترميم خانه‌ها و تعمير ساختمان‌هاي آسيب ديده اولويت اصلي اين روزهاي مردم منطقه زلزله‌زده است. در شهرستان سميرم خسارت‌هاي وارد به ساختمان‌ها و خانه‌ها در روستاهاي مختلف هر ۲ بخش پادنا و پادناي بزرگ طوري بوده كه تعدادي از ساختمان‌ها قابل سكونت نيستند. معاون فرمانداري سميرم ابراز كرد كه براي واحدهاي پرورش ماهي در محدوده روستاي خفر سميرم به علت قطع برق مشكل ايجاد شد و تعداد زيادي از ماهي‌ها در اين حادثه مردند. با تامين موتورهاي برق نسبت به هوادهي مزارع پرورش ماهي اقدام شد و جلوي خسارت به اين مزارع را گرفته‌اند. البته لازم به يادآوري است كه از بين رفتن ماهي‌ها بايد به‌طور دقيق بررسي شود كه آيا قبل از رخداد زلزله هم گزارشي از مرگ ماهي‌ها وجود دارد يا خير. چنين بررسي‌اي مي‌تواند به احتمال وجود پي‌نشانگر لرزه‌اي در اين زلزله كمك كند. قطع آب شرب برخي محله‌هاي شهر سميرم به دليل قطع برق در محل پمپاژ آب بود كه باتوجه به بارش شديد برف در مدت حدود 8 ساعت(تمام طول شب تا بامداد 30 بهمن 99) مشكل ادامه داشت. ۲۳۰ واحد مسكوني در شهرستان سميرم نياز به تعمير دارد. شهرستان سميرم در جوار دامنه‌هاي دنا و زاگرس مياني، با ۹۰ هزار نفر جمعيت، در ۱۶۰ كيلومتري جنوب اصفهان و ۱۶۴ كيلومتري شمال ياسوج مركز استان كهگيلويه و بويراحمد واقع شده است.